YALACIK KÖYÜ TEMETTUAT DEFTERİ
Osmanlı Devleti döneminde 1844 - 1845 yıllarında Anadolu'nun büyük bir kısmında tüm hane reislerini ve gelirlerini gösteren genel bir yazım gerçekleştirilmiştir. Bu yazımın gayesi vergi amaçlıdır.
Çok eski bir yerleşim yeri olan İlçemizin de köyleri yazıma tabi tutulmuş ve bize o döneme ait çok değerli bilgiler vermiştir. Bu kayıtların tutulduğu defterlere Temettuat Defterleri denilmekte ve Osmanlı Arşivinde bulunmaktadır. Temettuat kelime olarak; kazançlar, karlar, faydalar anlamına gelmektedir.
Bunlardan 3421 numaralı Temettuat Defteri Yalacık köyüne aittir. Defterde hane reislerinin isimleri, her türlü mal varlığı ve yıl içerisinde değişik vesilelerle elde ettiği gelirleri kaydedilmiştir. Burada her hanenin ayrıntılı mal varlığı ve gelirlerini zikretmeden o tarihlerdeki Yalacık köyünün sakinleri hakkında bilgiler vermeye çalışacağız.
Defterin girişinde;
Bolu eyaleti dahilinde nefs-i Bolu kazalarından Dörtdivan Kazasının Yalacık Karyesinde mukim ahalinin emlak ve arazi ve temettuatlarının defteridir denilmektedir.
Devamında aşağıda belirtildiği gibi hanelere numara verilerek hane reisleri ve onların mal varlıkları ve gelirleri zikredilmektedir.
Hane 1- Kadı oğlu Ömer'in oğlu Ali
Hane 2- Deccal oğlu Mustafa'nın oğlu Emin, karındaşı (kardeşi) Hasan
Hane 3- Nadır oğlu Ahmed'in oğlu Selim, oğlu Ali
Hane 4- Köse oğlu Ahmed'in oğlu Selim
Hane 5- Hacı Memiş oğlu Mehmed'in oğlu Süleyman, kardeşi Hasan, oğlu Ali
Hane 6- Deccal oğlu İbrahim'in oğlu Ali
Hane 7- Kadı oğlu Halil Efendi
Hane 8- Kadı oğlu Mehmed'in oğlu Mehmet
Hane 9- Köse oğlu Hasan'ın oğlu Hasan, kardeşi Ömer
Hane10-Köse oğlu Mehmed'in oğlu Mehmet, oğlu Ali
Hane11-Diğer Köse oğlu Süleyman'ın oğlu Ali, oğlu Mustafa
Hane 12-Köse oğlu Süleyman'ın oğlu Süleyman
Hane 13-Köse oğlu Mustafa'nın oğlu Osman, oğlu Durmuş
Hane 14-Deccal oğlu Hüseyin'in oğlu İbrahim
Hane 15-Deccal oğlu Hüseyin'in oğlu Ali
Hane 16- Hacı İsmail oğlu, Hasan'ın oğlu Mehmet
Hane 17-Eğri oğlu Durmuş'un oğlu Süleyman, ammisi (amcası) Mustafa
Hane 18-İmam oğlu Hasan'ın oğlu Mehmet
Hane 19-Deli Mehmet oğlu, Mehmed'in oğlu Osman
Hane 20-Kıyıcı oğlu, Hüseyin'in oğlu Mustafa, oğlu Mustafa
Hane 21-Deli Salih oğlu, Hasan'ın oğlu Hüseyin, oğlu İsmail
Hane 22-Kara Hasan oğlu, Hasan'ın oğlu Hasan, oğlu Salih diğeri Yakub
Hane 23-Yumuk oğlu, Hasan'ın oğlu Ali, kardeşi Halil
Hane 24-Yumuk oğlu, Hüseyin'in oğlu Ömer
Hane 25-Özgeci oğlu, Hüseyin'in oğlu Mehmet, oğlu Yusuf
Hane 26-Özgeci oğlu, Salih'in oğlu Osman
Hane 27-Özgeci oğlu, Mustafa'nın oğlu Emin, oğlu Hüseyin
Hane 28-Özgeci oğlu, Mustafa'nın oğlu Ali, oğlu Hüseyin
Hane 29-Özgeci oğlu, Mustafa'nın oğlu Ahmet
Hane 30-Özgeci oğlu. Mustafa'nın oğlu Mustafa, oğlu Osman
Hane 31-Özgeci oğlu, İbrahim'in oğlu Hasan, oğlu Mehmet, hafidi (torunu) İbrahim
Hane 32-Özgeci oğlu, İsmail'in oğlu Halil, kardeşi Abdullah
Hane 33-Özgeci oğlu, Abdullah'ın oğlu Hüseyin, oğlu Hasan
Hane 34-Emir oğlu, Ahmed'in oğlu Mehmet
Hane 35-Köse oğlu müteveffa Hasan'ın validesi Hatice'nin emlaki.
Bolu mahallelerinden Karamanlı mahallesi nüfusunda kayıtlı Odacı oğlu İbrahim'in emlaki.
Defterin son kısmında ise -Karyemizde mukim ahalinin emlak arazi ve temettuatları ketm ve ihfadan ari, gadr ve himayeden beri olarak bervech-i hakkaniyet tahrir ve terkim olunduğunu mübeyyin işbu şerh ve temhir olundu.- ifadesi yer almaktadır.Yani köy ahalisinin mal ve diğer gelirleri herhangi bir gizleme ve saklama olmadan eksiksiz olarak hakkaniyet ölçülerinde bu deftere kaydedilmiştir, denilmektedir.
En altta da birisi köy imamına diğeri muhtara ait olmak üzere iki adet mühür bulunmaktadır.
Köyümüze ait bu defterden o dönemde köy ahalisinin büyük bir çoğunluğunun ziraatle iştigal ettiği, bazılarının çobanlık yaptığı, iki kişinin (Yumuk oğlu, Hasan'ın oğlu Ali ile Kıyıcı oğlu Hüseyin'in oğlu Mustafa) İstanbul da debbağ (derici) çırağı olduğu, bazısının ekonomik durumunun iyi olmadığı, gibi bilgilere ulaşılmaktadır.
Halilullah ÖZCAN
Başbakanlık Devlet Arşivleri
Genel Müdür Yardımcısı
Yalacıklı
10 Temmuz 2008
